امروزه سفرنامه های پیشینیان ، مدارک مستندی ازتاریخ وجغرافیای گذشته سرزمین های جهان می باشند.ازلابلای آنها ، می توان به چگونگی اوضاع اجتماعی ، فرهنگی، اقتصادی وسیاسی مردم جهان ، درقرون گذشته پی برد.
درایران بخصوص ازاوایل دوره قاجار، اگرچه فقط سران مملکتی ، بزرگان وتجار، سفرنامه هایی نوشته اند ولی روزبه روز این نوع نگارش رونق خوبی یافت.
به عبارتی می توان گفت سفرنامه ها ، تاریخِ دست نویس کشورها شد وامروزه درکمترتحقیقی بین دانشجویان ، اساتید دانشگاهی ومحققان نمی توان ارجاع به آنها را شاهد نباشیم .
گاهی نویسندگان «اندیشه»و«احساس»خود را درشرح شهر، روستا وکشوری حتی مردم آن جا چنان با قلمی توانا بیان می کنند که موقع خواندن سفرنامه ، انگار با آنها همراه شده و فیلم سفررا می بینیم.
سفرنامه علاوه براینکه شرح مسافرت می باشد ولی نویسندگان بسیاری ازآن ها ، چنان دقیق به ریزه کاری های توجه کرده اند که می تواند راهنمای خوبی برای مسافران بعدی باشد. اطلاعاتی که ازشرایط آّب وهوایی وطبیعی ، هزینه هتل ها ، رستوران ها، کرایه حمل ونقل و... ارائه می کنند دربسیاری موارد درحکم فردی است که با شما گام به گام برمی دارد تا درطول سفربه مشکلی برنخورید.
بیان تجربیات کشورها، درسفرنامه ها می تواند ، راهکاری برای مسئولان کشوری ما باشد که درراه جذب گردشگرتلاش بیشتری داشته باشند.
بسیاراتفاق افتاده است که باچمدان یا ساک وکوله پشتی درپاساژهای بزرگ برای خرید باید آنها را حمل کنید درحالی که بعضی ازکشورها ، این مشکل را خیلی ساده حل کرده اند. درون مراکزتفریحی ، خرید و گردش گاه ها ، کمدهایی را اختصاص به محل نگهداری آنها داده اند ودرازای مبلغ ناچیزی کلیدش را دراختیارگردشگرقرارمی دهند. این کار، دوحسن دارد هم ازسختی حمل ساک وچمدان رها شده وهم منبع درآمدی برای آن محل می باشد.
تعویض پوشک کودک دراماکن عمومی معضل بزرگی برای مادران می باشد و کمترخانواده ای است که با آن روبرو نشده باشد.درکشوری کنارسرویس های بهداشتی مردانه وزنانه ، روی اتاقکی نوشته شده «محل تعویض پوشک کودک»، سکویی ، سطل زباله بزرگ ، شیرآب سرد وگرمی برای این کاراختصاص داده اند. تجربه ای که می تواند درکشورما نیزبه کار رود.
امروزه سفرنامه نویسان با افزودن عکس ها به متن نوشته های شان ، گاهی نیمی ازآنچه را که می گویند به مصداق «شنیدن کی بود مانند دیدن؟»برای خواننده ملموس می سازند.
اضافه کردن کمی «خلاقیت»،«طنز»،«شوخی»و... سفرنامه را جذاب ترمی کند ودرطول زمان خواندن ، کمتراحساس خستگی ویک نواختی به انسان دست می دهد.
درسفرنامه ای می خوانید بسیاری از مردم عادی ، حتی رانندگان تاکسی درفلان شهروکشوربه زبان انگلیسی نه تنها تسلط ، بلکه آشنایی هم ندارند.این رهنمودی ست که قبل از رفتن به آن کشورلااقل بسیاری ازکلمات کاربردی روزانه درآن جا را باید آموخت.
بسیاری ازسفرنامه نویسان چنان دقیق شرح رسیدن به مکان های تاریخی وتفریحی را ذکرکرده اند که ازابتدای ورود به پایانه ها وفرودگاه تا خارج شدن ازآن کشورمی توان سفرنامه را دردست داشت وهرروزبا راهنمایی هایی که ارائه شده سرگردان وسردرگم نبود.
عده ای ازگردشگران ایرانی اگربه کشوری رفته اند علاوه برشرح مکان های دیدنی ، اشاره ای هم به «موزه ها»،«کاخ ها»،«بازارهای سنتی»و.. که به عللی نتوانسته اند ازآنها بازدید کنند ، کرده اند واین نوعی محبّت وتوصیه به دیدن آن هاست.
گاهی درحین خواندن سفرنامه ، روبروشدن با رخدادهای تلخ وشیرین آن ، انگاردرحوادث رمان جذابی قرارمی گیرید که خالی ازلطف نیست.
درلابلای متن سفرنامه ها ، بسیاری ازنکات تاریخی ، جغرافیایی، جامعه شناسی ، پزشکی ، گیاه شناسی ، مسائل اقتصادی ، فرهنگی و... بیان شده که می تواند تمامی طیف های مردمی را جذب کند ویا تجربه ای را دراختیاربگذارد.
بعضی ازسایت ها ، ابتکارخوب وارزشمندی را به خرج داده اند وسالانه ، «مسابقه سفرنامه نویسی» برگزارمی کنند. خلاقانه ترازاین اقدام تقدیم جایزه به برترین هاست که چیزی جز«کمک هزینه سفر»به کشوری دیگرنیست.
سایت «لست سکند»(https://lastsecond.ir)سال هاست دست به چنین اقدامی زده وعلاوه برگذاشتن متن سفرنامه ها درسایت ، به نوعی به نویسندگان این نوع نگارش ، احترام گذاشته وموجب تشویق بسیاری ازایرانیان برای نوشتن سفرنامه شده وخواهد شد .
دراین کتاب بیشترین مطالب ازهمین سایت برداشت شده واگرعکس یا مطلبی ازوبلاگ یا سایتی دریافت کرده ام آدرس آن درزیرعکس و یا درپاورقی آمده است.
شاید روزی کتاب حاضر یا ترجمه آن به سفارت کشورمزبوربرسد ومسئولان صنعت گردشگری با مطالعه اش به رفع کاستی هایی که سفرنامه نویسان نوشته اند بپردازند تا درجذب گردشگرموفق تراقدام کنند
مواردزیادی ازمطالب سفرنامه هایی که می خوانید به چند دلیل حذف شده اند که عبارتنداز:
مقدمه های فراوانی که ازلحظه تصمیم گیری برای سفرگرفته اند تا عبورازمراحل گرفتن گذرنامه ، ویزا، کارت پرواز، عبورازپست بازرسی و... که ضرورت چندانی حس نمی شد .
درمعرفی بنای تاریخی ، باستانی و یا مراکزتفریحی وخرید موارد مشابه که تکراری می شد وهم برحجم صفحات ودرنتیجه افزایش قیمت کتاب را دربرداشت حذف شده است.
اتفاقات فراوانی ، روزمره درمسافرت برای نویسندگان سفرنامه ها رخ داده که نگاه متفاوت فردی به همان جریان اصل قرارگرفته وازدیگرنوشته ها صرف نظرکرده ام.
امیدوارم پس ازخواندن این سفرنامه ها ، هموطنان عزیز ، انگیزه ای برای نوشتن ازتجربیات خود درسفرها را پیدا کنند که هم بعد از سال ها ، خواندن آنها ، چون فیلمی ، دوباره آن را ببینند وهم راهنمای کسانی باشند که بارسفربرای سفربه سرزمین دیگری را بسته اند.
