سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - نصرتاله امیریخواه، کتابدار و مسئول کتابخانه مرکزی خرمآباد: به نظر میرسد ظهور و گسترش اینترنت و به تبع آن توسعه انواع شبکههای مجازی و دسترسی آسان افراد به انواع محتوای صوتی، تصویری و متنی، «نیاز» افراد به مطالعه، که رکن حرکت به سمت کتاب و کتابخانه است را با چالش روبهرو ساخته است! درحالی که پیش از این غالب نیازهای اطلاعاتی و علمی افراد از طریق دسترسی به کتاب و حضور فیزیکی در یک فضای مانند کتابخانه و کتابفروشی و… برطرف میشد.
اما امروزه بواسطه توسعه اینترنت و ایجاد «دنیای شبکهای» افراد میتوانند بدون صرف انرژی خاصی در منزل خود نشسته و مطلب علمی، آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و… را در فرمتهای مختلف با کیفیت بالا و استاندارد شده دانلود و تماشا (مطالعه) کنند. برهمین اساس انحصار دسترسی به منابع اطلاعاتی، با توسعه اینترنت و شبکههای اجتماعی از کتاب و کتابخانهها گرفته شده است و کتاب و کتابخانه در بهترین حالت به یکی از چندین منبع دسترسی به اطلاعات (دانش) تبدیل شدهاند.
هر چند ابهامات مختلفی در مورد صحت، تاثیر و تعمیق اطلاعات منتشر شده در فضای مجازی وجود دارد (که مجال بحث ما نیست) اما کاهش تیراژ کتاب، تعطیلی برخی کتابفروشیها، کاهش اعضای کتابخوان کتابخانهها و… میتواند تاییدکننده کاهش اقبال عمومی به کتاب باشد. این در حالی است که با افزایش جمعیت، افزایش تعداد فارغالتحصیلان دانشگاهی، پیچیده شدن شرایط اقتصادی، رشد و توسعه کسب و کارهای نوین و… نیازهای اطلاعاتی جامعه افزایش چشمگیری داشته است.
ضریب روزافزون کاربرد شبکههای اجتماعی چه بهعنوان تسهیلگر در معرفی ظرفیتهای مختلف کاری (شغلی) و چه بهعنوان محملی برای کسب اخبار و به اشتراکگذاری دیدگاهها و نظرات؛ و چه بهعنوان محلی سرگرمکننده برای گذران اوقات و اقبال عمومی به آن، با شتاب و سرعت فراوان در حال ایجاد تغییرات بنیادین در سبک زندگی، زیبایی شناختی، ذائقه و ذهن افراد است. تغییراتی چنان شتابان و گسترده، که میتواند انسجام اجتماعی و همگرائی حول ارزشهای جمعی را که محصول تعمق، تفکر، دوراندیشی، گفت و گو، خرد جمعی و قبول روایت های کلان تاریخی جامعه است را کم اعتبار، متزلزل و مخدوش کند.
از همینرو ست که یکی از اندیشمندان حوزه اجتماعی در تعبیری بیان میدارد شبکههای اجتماعی در حال «رسانهزدایی» از جامعه هستند. تعبیری که بیانگر کاهش اهمیت و جایگاه رسانههای سنتی از جمله کتاب در زندگی روزمره و مرجعیتیابی شبکههای مجازی است. رسانههای مختلف از جمله کتاب، روزنامه، مجلات و… بهعنوان یک میانجی اجتماعی، رسالت عظیم اطلاعرسانی و آگاهیبخشی را بر عهده دارند و بخشی از نظام گفتوگوی جمعی هستند. کتاب عصاره دانایی و ظرفیت معنایی هر جامعه برای همگرائی، انسجام و حرکت است که نماد متجسم آن نهاد کتابخانه است. کتاب بر خلاف شبکههای اجتماعی که دارای ویژگیهای مانند زودگذر بودن، هیجانی بودن، اغواگری و… است، در ذات خود دارای عقلانیت، شکیبایی و تامل است.
تجربه خواندن عمیق آثار نویسندگان و اندیشمندان حوزهای مختلف موضوعی که باعث دوام، قوام و بقای ارزش های جمعی می شوند بواسطه همین شتاب و تغییر ذائقه مخاطبان که ناشی از توسعه و گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی ست در حال از بین رفتن است.
وقتی ارزشهای جمعی در جامعه کاهش مییابد، فردگرایی در جامعه توسعه مییابد و جامعه به تعبیر هانا آرنت ذرهای میگردد، به شبکههای اجتماعی که نوعی پناهگاه عاطفی و محل کنشگری افراد است روی میآورند، که در میان مدت و نه بلندمدت، باعث گسترش روایتهای مخالف، متضاد و گاهاً متعارض با فهم عمومی جامعه از «خیر عمومی» میشود.
سلیقههای مینیمال و فستفودی، نمیتواند باعث ایجاد معنا در زندگی جمعی جامعه شود و بقا و دوام فرهنگی جامعه را با اختلال مواجه میکند در اینجاست که ضرورت حمایت بیش از پیش دولتها از کتابخانه مطرح میشود. البته کتابخانههای عمومی با توجه به شرایط پیچیده اجتماعی و تکنولوژیکی باید درهای خود را بیش از پیش به سوی گروههای و اقشار مختلف اجتماعی از جمله آسیبدیدگان اجتماعی، بانوان، گروههای حاشیهای، گروههای طرد شده، هنرمندان و نویسندگان باز نماید، تا امکان گفتوگو، مفاهمه، دیده شدن و شنیده شدن را برای جامعه متکثر ایرانی فراهم سازد. کتابخانههای عمومی باید بتوانند با فهم دقیق از جایگاه تاریخی و نقش بیبدیل خود، بهعنوان یک پاتوق فرهنگی و یک پاتوق اجتماعی بسترساز حضور افراد و گروههای مختلف اجتماعی شوند، حضوری که باعث توانمندسازی افراد، تنومندسازی جامعه مدنی و وفاق حول ارزشهای ملی میشود.
سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): خانهای قدیمی با سقف شیروانی و نمای آجری درست در میان شلوغیها، ترافیک و هیاهوی ساختمانهای چندطبقه و بلندمرتبه پزشکان، داروخانهها و مراکز درمانی خیابانهای عدالت، عارف، محتشمی و دادگر بلوار احمدآباد مشهد قرار دارد. خانهای که قدمت آن به ۸۰ سال پیش میرسد و با همت علاقمندان به بناهای قدیمی، مرمت و به تازگی تبدیل به کافه کتاب با عنوان «آبگینه» شده است، تا علاوه بر زنده کردن خاطرات خوش گذشته پیوندی برای دوستداران کتاب نیز باشد.
در همان ابتدای ورود به کافه کتاب آبگینه اولین چیزی که نظر بازدیدکننده را جلب میکند، حیاط باصفای خانه است، حیاطی که به زیبایی با یک طاق ورودی آجرچین شروع میشود و در ادامه با فضاهای دنجی که در هر گوشه از حیاط در نظر گرفته شده مانند آتشکده، آلاچیق و …، لذت و آرامش را برای مخاطب به ارمغان میآورد. اصل بنای خانه از یک طبقه به همراه زیرزمین تشکیل شده است. شاید نقطه عطف این خانه قدیمی را بتوان تِراس زیبای آن دانست تراسی که مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان است، آن دسته از افرادی که دلشان میخواهد نوشیدنی خود را بر روی بالکن با تماشای فضای سرسبز حیاط صرف کنند. فرقی نمیکند در طبقه بالا یا زیرزمین قدم بگذارید در تمام این فضاها بر روی طاقچههای اتاقها کتاب چیده شده است، همچنین در سالن ورودی طبقه بالا یک کتابخانه هم به چشم میخورد.
محمد دولابیان، یکی از مدیران کافه کتاب آبگینه در مورد شکلگیری این کافه به خبرنگار ایبنا گفت: علاقهمند به خانههای قدیمی هستم، خودم در خانهای در همین سبک و سیاق بزرگ شدهام، دلم میخواست با حفظ این خانهها هم خاطرات خوش افراد میانسال و سالمند را زنده کنم و هم این خانهها را به جوانان امروز معرفی کنم.
وی متراژ بنای خانه را ۴۰۰ متر برشمرد و افزود: از طرفی علاقه زیادی به مطالعه دارم و از خواندن کتاب لذت میبرم پس تصمیم گرفتم با اجاره یک خانه قدیمی و تبدیل آن به کافه، کتابها را هم به این مجموعه بیاورم تا افرادی که برای استراحت و فراغت از کار به اینجا میآیند با دیدن کتابها، تشویق به مطالعه شوند.
دولابیان ادامه داد: در طبقه اول یک اتاق بزرگ به عنوان اتاق جلسات و یک اتاق کوچکتر برای اتاق کار در نظر گرفته شده است، زیرزمین نیز دارای بخشی برای نشستن و استفاده از کتابهای مجموعه و بخش دیگری با عنوان سرداب است که در گذشته آب انبار خانه بوده است.
وی توضیح داد: حدود ۱۵۰ جلد کتاب با محتوای رمان، اشعار، دیوان، روانشناسی، تاریخی و … در کافه کتاب آبگینه وجود دارد که بیشتر این کتابها متعلق به خودم بوده و به صورت امانت در این مجموعه گذاشته شده است، برخی از این کتابها هم از سوی علاقهمندان به صورت امانت در کافه کتاب آبگینه برای مطالعه بازدیدکنندگان گذاشته شده است.
مدیر کافه کتاب آبگینه گفت: از تماشای افرادی که در این مجموعه کتاب میخوانند لذت میبرم، به تازگی جوانانی را میبینم که همراه خودشان کتاب میآورند تا برای دوستانشان بخوانند و یا حتی در خلوت خود و در کنار نوشیدن یک فنجان قهوه تورقی داشته باشند.
وی با بیان اینکه کافه کتاب آبگینه از تیر ماه امسال بعد از شش ماه مرمت بنا کارش را شروع کرد تا در میان رفتوآمد بیماران و همراهان آنها به مطب پزشکان مکان دنجی برای مخاطبان خود باشد، گفت: البته مخاطبان ما فقط همراهان بیماران نیستند؛ این خانه به دلیل زنده کردن حس خوشایند زندگی در خانههای قدیمی توانسته بازدیدکنندههای مختلفی را به سمت خود جلب کند، به طوری که در همین مدت کوتاهی که از فعالیت آن میگذرد جلسات حافظخوانی، بوستانخوانی و محافل شعر و ادبی در آن برگزار شده است.
به گزارش ایبنا؛ کافه کتاب آبگینه در خیابان احمدآباد، کوچه عدالت یک واقع شده و از ساعت ۸ تا ۲۳ میزبان علاقهمندان است.
سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): داستان از یک ساختمان قدیمی در مرکزیترین نقطه شهر زنجان شروع میشود، یک ساختمان قدیمی که به گفته اهالی از سال ۱۳۴۶ توسط شخصی نام ابراهیم همتیان برای مطالعه در واقع قرائتخانه ساخته شده است.
درست روبهروی مخابرات فعلی که به علت قدیمی بودن ساختمان در سال ۱۳۹۸ بازسازی آن شروع شد و در نمای آن تغییراتی ایجاد شد، اما به علت نوستالژی و خاص بودن داخل مجموعه اتفاقی در آن رخ نداد.
اما داستان به اینجا ختم نمیشود، همه این کارها انجام شد تا یک فضای متفاوتی برای مطالعه ایجاد شود، فضایی متفاوت از نوع کلینیک خواندن!
شاید اگر برای اولین بار این کلمه به گوشمان برسد کمی خام باشد اما واقعیت دارد، اینجا در قلب شهر زنجان کلینیک خواندن ساخته شده است، درست مثل همه کلینکهای دیگر؛ اما خواندنی و دیدنی است.
اتاق مشاوره انفرادی، ویزیت و مشاوره تخصصی، کارگاههای آموزشی، کتابدرمانی و کتابخوانی گروهی، فضای کار اشتراکی و اتاق بازی فقط بخشی از این کلینیک است.
کلینیک خواندن محدودیت سنی برای پذیرش ندارد
به گفته محمد رضاخانی مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان به مثابه یک درمانگاه است که همه اتفاقات خوب در آن رخ میدهد تا افراد تشویق شوند بخوانند.
وی افزود: در این کلینیک خدمات متعددی از جمله شامل ویزیت و مشاوره تخصصی، ارائه سیرهای مطالعاتی برای گروههای سنی مختلف، کتابدرمانی، مطالعه گروهی، درمانگری اختلالات یادگیری و خواندن ارائه میشود.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان دیگر خدمات این کلینیک را ارائه مشاوره و برنامهریزیهای تحصیلی، کارگاههایی برای آموزش روشها و مهارتهای مطالعه اعلام کرد و گفت: کتابخوانی و تبدیل خواندن به یک لذت (قصهگویی، مطالعه کتابهای تصویری، یوریتمی، تفسیر شعر، مونته سوری، بلندخوانی، کلاژ، خواندن خلاق و…) نیز از دیگر خدماتی است که در این مرکز ارائه میشود.
وی با اشاره به اینکه کلینیک تخصصی خواندن در پذیرش علاقهمندان محدودیت سنی ندارد، گفت: برنامهها طوری چیده شده است که همه گروههای سنی بتوانند از آن نهایت استفاده را ببرند.
وی با بیان اینکه کلینیک خواندن با هزینههای کمتری به نسبت مراکز مشاوره دیگر خدمات ارائه میدهد، افزود: با توجه به اینکه امروزه شاهد تزریق حجم عظیمی از اطلاعات به ویژه در فضای مجازی هستیم، بنابراین افرادی که در این شرایط مشکل برای خواندن داشته و از آن لذت نبرند، قطعاً مطالعه را کنار خواهند گذاشت؛ اما فعالیت این کلینیک و آموزش خواندن این مشکلات را حل خواهد کرد.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان زنجان ادامه داد: پیامد ناتوانی در خواندن، بسیار عمیقتر از محروم ماندن از لذتهای سرشتی خواندن است.
حضور مشاور در کلینیک خواندن زنجان
یک مسئول در اداره کل کتابخانههای عمومی استان زنجان نیز با اشاره به اینکه کلینیک خواندن به دنبال حل مشکلات این حوزه است، اضافه کرد: با گسترش فضای مجازی میزان مطالعه در جامعه کم شده و همین امر موجب شده است که کودکان و نوجوانان با مشکل خوانش بزرگ شوند.
یاسمن رحیمی نیکو با اشاره به اینکه مشکلات عدیدهای در خواندن و مطالعه کودکان وجود دارد، گفت: همین مشکلات موجب میشود که افراد از خواندن لذت نبرند.
وی با اشاره به اینکه کلینیک خوانده به دنبال آموزش این موارد به افراد است، اضافه کرد: سعی شده در این مرکز با برگزاری کارگاه، جلسات و آموزشها مشکلات در حوزه مطالعه حل شود.
رحیمی نیکو با بیان اینکه تمرکز بر شنیدن به لحاظ درک موضوع و شیوههای درست خواندن و نوشتن نیز از دیگر مسائلی است که در این مرکز آموزش داده میشود، افزود: برای این موضوع از حضور یک مشاور متخصص در این حوزه استفاده شده است.
ایوب محمدیان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بجنورد بیان کرد: در ۹ ماهه نخست سال جاری ۴۴۲ کتاب در استان به انتشار رسیده که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته ۴ درصد افزایش داشته است.
وی افزود: عنوان کتابهای امسال با شمارگانی بیش از ۳۳۰ هزار جلد به چاپ رسیده است.
محمدیان با اشاره به موضوعات کتابهای چاپ شده، عنوان کرد: کتابهای چاپ شده دارای موضوعاتی نظیر دینی، تاریخی، فلسفی، روانشناسی، دفاع مقدس، زبان و.… هستند.
وی ادامه داد: از تعداد کتب چاپ شده ۳۸۲ عنوان تالیفی و ۶۰ عنوان ترجمه بوده است.
محمدیان تصریح کرد: چاپ این کتب توسط ۳۸ ناشر استان صورت گرفته است.
وی در پایان گفت: در سال جاری تاکنون در استان خراسان شمالی ۵ نمایشگاه کتاب به مناسبتهای مختلف برپا شده است.
سلام ودرود بسیار احسان عزیز
اولا مثل همیشه احسان جان باید از شما قدردانی از نگاه «حفظ معنویت» کرد زیرا همچنان پر انرژی، با نشاط وسرشار از علاقه مندی ویژه ومنحصر بفرد در راه نگرش ونگارش هر سال از سال پیش موفق تر به پیش می تازید .
ثانیا زاویه دیدتان از «واید اسکرین» تا «کلوزاپ» در هر صفحه کتاب متبلور ودرخشان است .کتاب بسیار قشنگ تان را به دست گرفته ام وسطر به سطر از خواندنش لذت می برم و مثل همیشه تحسینت میکنم که براستی ستودنی هستین واین بار با زاویه دید جدیدی راوی وناظر ماجرا های یک سفر به دیار عزیزمان شدین.
فدایت گردم .برایت دعا می کنم که خداوند از همه پلشتی های روزگار بدور دارد ونعمت سلامتی را همواره برایت ارزانی بخشد.
وبلاگ :
بجنورد1400