فراخوان هجدهمین دوره جایزه ادبی «جلال آلاحمد» منتشر شد و مهلت ارسال آثار تا پانزدهم شهریور ۱۴۰۴ است.
به گزارش روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، هجدهمین دوره جایزه ادبی «جلال آلاحمد» از نویسندگان، پژوهشگران، پدیدآورندگان و ناشران دعوت کرده است تا آثار خود را در چهار گروه «داستان بلند و رمان»، «مجموعه داستان کوتاه»، «نقد ادبی» و «مستندنگاری» به دبیرخانه این رویداد ارسال کنند.
بر اساس این فراخوان کتابهای ارسالی باید برای نخستینبار در سال ۱۴۰۳ و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در داخل کشور به چاپ رسیده باشند و در یکی از چهار گروه ذکر شده قرار بگیرند.
نویسندگان، پژوهشگران، پدیدآورندگان و ناشران میتوانند پس از تکمیل نسخه فیزیکی کاربرگ که در نشانیjalal.ketab.ir قابل دسترسی است، چهار نسخه از آثار خود را تا پانزدهم شهریور ۱۴۰۴ به دبیرخانه جایزه ادبی جلال آلاحمد به نشانی تهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان برادران مظفر جنوبی، کوچه خواجهنصیر، پلاک ۲، ساختمان سرای اهل قلم، طبقه ۴، کدپستی ۱۳۱۵۷۷۳۴۱۱ ارسال کنند.
علاقهمندان میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر از ساعت ۱۰ تا ۱۷ با شماره تلفن ۹۱۰۰۶۳۶۳- ۰۲۱ داخلی (۸۱۱) تماس بگیرند.
سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – ساره گودرزی: ۳۱ تیر تا ۶ مرداد به نام هفته ملی مهارت نامگذاری شده و ۶ مرداد ماه در تقویم رسمی کشور، به «روز ترویج آموزشهای فنی و حرفهای» شناخته میشود، با توجه به اینکه آموزشهای فنی و حرفهای نقش مهمی در تربیت نیروی کار ماهر و متخصص دارند و به افراد کمک میکنند تا پس از کسب مهارتهای لازم، به بازار وارد شوند، دولتها همواره به آموزشهای این حوزه توجه ویژهای دارند.
طی سالهای اخیر کمبود نیروی حرفهای کارآمد در صنعت چاپ به یک مساله جدی تبدیل شده است، در این میان با توجه به چالش جدی صنعت چاپ در حوزه تامین نیروی انسانی و کمبود اپراتور حرفهای و با تجربه، بنظر میرسد، ترویج آموزشهای فنی و حرفهای در صنعت چاپ باید از سوی صنف و تشکلهای صنفی ساماندهیتر شده باشد و به سمت و سوی استاندارد شدن پیش برود، نه اینکه صرفاً با برگزاری همایش یا سمینارهای تخصصی یک یا دو روزه در صدد رفع کاستیها اقدام کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند به دلیل تاکید آموزشهای فنی و حرفهای بر مهارتهای عملی و فعال بودن رشته چاپ در برخی از هنرستانهای کشور شاید بتوان با کمک به ترویج این آموزشها، زمینهای برای رفع خلاء نیروی انسانی ماهر و کارآمد در چاپخانهها فراهم کرد.
به همین بهانه، ایبنا سراغ تعدادی از فعالان حوزه آموزش و بدنه صنعت چاپ رفته و در گفتوگو با کارشناسان چالشها و مشکلات ترویج آموزشهای فنی و حرفهای چاپ را بررسی کرده است؛ از جمله مباحث این حوزه میتوان به عدم بهروز بودن تجهیزات آموزشی در هنرستانهای چاپ، ناپیوسته بودن ارتباط صنعت و مراکز آموزشی و محدود بودن رشته چاپ درهنرستانهای آموزشی اشاره کرد.
کمبود دبیر حرفهای در رشته چاپ
برخی از کارشناسان و فعالان حوزه آموزش معتقدند که از مهمترین چالشهای هنرجویان رشته چاپ عدم انگیزه مناسب، کلیشههای نادرست درباره تحصیل و انتخاب رشته و ضعف فرهنگی غالب بر خانوادهها، هدایت تحصیلی نادرست هنرجویان، نادرست شناخته بودن رشته چاپ برای هنرجویان و خانوادههایشان، انتخاب دوم یا سوم بودن رشته چاپ برای هنرجویان، هدایت تحصیلی نادرست، بنیه آموزشی ضعیف هنرجویان در سالهای آغازین و ابتدایی هنرجویان، شرایط بد اقتصادی کشور، شرایط بد اجتماعی و آسیبهای اجتماعی، نداشتن الگوسازیهای مناسب و نداشتن استقامت و صبر نسل جوان است.
علیرضا عظیمیان، سرپرست بخش چاپ هنرستان امام صادق (ع) تهران در این زمینه با ارزیابی از وضعیت آموزشهای فنی و حرفهای، گفت: به صورت کلی نمیتوان در این باره نظر داد، در برخی حوزهها وضعیت خوبی داریم اما در برخی دیگر وضعیت اسفناکی داریم. از نظر قدمت تداوم آموزش ما سابقه حدود ۶۰ ساله در آموزش صنعت چاپ داریم که در هنرستان امام صادق رخ داده است.
او با بیان اینکه خوشبختانه در سالهای اخیر توانستیم ارتباط خوبی با صنعت داشته باشیم هر چند باید توسعه پیدا کند، ادامه داد: محیط آموزشی نیز در این حوزه خوب است، خوشبختانه دبیران با تجربه، متخصص و کارآزمودهای نیز داریم که بخش زیادی از آنها بیش از دو دهه است که در حوزه تدریس چاپ فعال هستند.
وی درباره کارآموزی هنرجویان نیز توضیح داد: بخش زیادی از هنرجویان ما در فصل تابستان برای کارورزی به مجتمعهای چاپی میروند و اغلب آنها پس از کارورزی جذب بازارهای کار میشوند و نوعی اشتغالزایی و درآمدزایی دارند.
عظیمیان با طرح این موضوع که در کل کشور، در هنرستانهای محدود و کمی، رشته چاپ آموزش داده میَشود، گفت: شاید بتوان گفت که به تعداد انگشتان یک دست هم رشته چاپ در هنرستانها تدریس نمیشود و باید فکری به حال این موضوع کرد. از سوی دیگر بسیاری از امکانات آموزشی در این مراکز بهروز نشدهاند و برنامه درسی هم قدیمی است.
وی همچنین به کمبود دبیران تخصصی برای این رشته اشاره کرد و یادآور شد: برخی از این دبیران در حال بازنشستگی هستند و نیاز به دبیران جوان در این حوزه احساس میشود و باید در نظام آموزشی فکری به حال آن کرد.
عظیمیان در بخش دیگر صحبتهای خود با بیان اینکه هیچ نوع ارتباط و تبادل تجربهای در حوزه آموزش با کشورهای پیشرو در صنعت چاپ نداریم، گفت: در این حوزه برای بهروزرسانی فصول آموزشی به تعامل و بازدید نیاز داریم تا بتوانیم منطبق بر علم روز، فناوریهای صنعت چاپ را به هنرجویان انتقال بدهیم.
وی با بیان اینکه از سوی دیگر صنعت چاپ نتوانسته با نظام آموزشی چندان عجین شود، افزود: اغلب کارها و آموزشهایی که در این حوزه در بخش فنی انجام میشود به شکل جزیرهای است و همین جزیرهای عمل کردن، بازدهی کار آموزش را کاهش میدهد.
این مدرس حوزه چاپ همچنین گفت: بورسیه کردن دانشآموزان و هنرجویان یک راهکار بسیار خوب برای عبور از چالش کمبود نیروی انسانی است، اگر صنعت چاپ در جذب هنرجویان سرمایه گذاری کند، یک سرمایهگذاری بلند مدت کند، برای ۳۰ سال میتواند از مزایا و ثمرات آن بهره ببرد.
نامشخص بودن نیازهای شغلی پس از فراغت از تحصیل
از جمله چالشهایی که هنرآموزان و یا دانشجویان در این رشته با آن روبرو هستند میتوان به عدم وجود کارگاههای کارآمد یا تجهیزات کارگاهی، عدم تطابق تجهیزات کارگاهی با نیاز آموزشی روز، عدم تخصیص منابع مالی برای خرید تجهیزات و امکانات آموزشی و کمبود نیروهای آموزشی، کارگاهی و خدماتی لازم در این حوزه از زیرساخت صنعت چاپ اشاره کرد، قباد نظری، مدرس دانشگاه و مدیر مجتمع چاپ و بستهبندی دنیای چاپ، درباره وضعیت آموزشهای فنی حرفهای در صنعت چاپ، گفت: تحقیقات و تدریس آموزشی من بیشتر در زمینه آکادمیک و مقالات علمی بوده است با توجه به شناختی که از آموزش چاپ در هنرستان دارم و این شناخت به سالهای تدریس من در مجموعه هنرستان امام صادق بر میگردد میتوانم بگویم که قطعاً الان تغییرات مثبت و فراوانی ایجاد شده است.
وی ادامه داد: همانطور که میدانید آموزشهای فنی حرفهای یکی از سیاستهای کلی برنامه توسعه کشور است و به همین دلیل این توسعه در سه بخش مورد توجه قرار گرفته است که آموزش در صنعت چاپ نیز از آن مستثنی نیست؛ بخش اول هنرستانهای آموزش و پرورش، بخش دوم آموزش عالی که شامل دانشگاه و بخش سوم فنی حرفهای و دانشگاه علمی کاربردی است.
نظری با بیان اینکه بخش سوم سازمان آموزش فنی حرفهای است، عنوان کرد: بررسیهای به عمل آمده و دیده شده نشان میدهد که این آموزش در حال حاضر به صورت آموزشهای فنی حرفهای و درصدی هم دانشجویان آموزش عالی را شامل میشود که این بخش نسبت به سالهای گذشته کاهش چشمگیری داشته است، البته باید گفت که آموزش در صنعت چاپ با آنچه که شایسته است فاصله فراوانی دارد که این فاصله به آسیبهایی مانند نوع پذیرش هنرآموز و مربی، کمبود تجهیزات کارگاهی نرخ اشتغال پایین و درست و کمبود دادههای ارزیابی در این زمینه است.
وی با طرح پیشنهاداتی برای رفع کاستیهای موجود، توضیح داد: در این میان افزایش اعتبارات آموزشهای فنی حرفهای، افزایش مشارکت بخش خصوصی، بهروزرسانی محتوای آموزشی، توجه به بخش آموزش آکادمیک و استادان و مجریان این دورهها و ایجاد بانک نیازهای مهارتی صنعت چاپ کشور میتواند به بهبود این شرایط کمک کند.
نظری همچنین به چالش تدریس رشته چاپ در هنرستانها، گفت: از جمله چالشهای آموزشی این رشته میتوان به مواردی چون نوع نگاه آموزشی به صنعت چاپ، نوع پذیرش هنرآموز و یا دانشجو در این رشته، پذیرش استادان و مراکزی که به آموزش در این حوزه مشغول هستند و کمبود کارگاههای تخصصی این رشته اشاره کرد.
به گفته وی، با توجه به نوع و کارکرد این رشته پرهزینه بودن آموزش، اختلالات دیجیتال و تغییرات سریع فنآوری، کمبود استاد باتجربه و نیروی کار ماهر، کمبود منابع مالی و تجهیزات آموزشی در این صنعت و عدم دسترسی به منابع علمی و آموزشی معتبر نیز برخی دیگر از این چالشها هستند.
نظری با بیان اینکه انگیزه کم بسیاری از هنرآموزان و دانشجویان به دلیل مبهم بودن آینده آنها هم مسالهای است که باید به آن توجه شود، افزود: نامشخص بودن نیازهای شغلی پس از فراغت از تحصیل و مهارتآموزی در زمینه چاپ، عدم توازن تکنولوژیهای روز و آموزشهای موجود و عدم تسلط علمی و عملی برخی از افراد در مراکز آموزشی که به عنوان استاد در این مراکز مشغول تدریس هستند.
در میان همه این مباحث، سوال پیش آمده این است که آیا صنف باید به حوزه آموزش و تربیت نیروی حرفهای در محیط کار وارد شود یا صرف تشکیل کمیسیون آموزش همه دغدغهها و مشکلات این بخش حل میشود؟ نظری در این زمینه معتقد است؛ قطعاً صنف در کنار و همراه حوزه آموزشی بوده و هست، اما ابتدا باید بررسی کرد که صنف چاپ چه وظایفی در بخش آموزش دارد و آیا به وظایف خود به درستی عمل میکند یا خیر، در بخش وظایف صنف در بحث آموزش باید به چند موضوع اشاره کرد.
وی افزود: نیازسنجی، درخواست و طراحی برنامههای آموزشی مناسب با نیاز صنعت چاپ، ایجاد دورههای آموزشی و صدور پروانه کسب توسط اتحادیه، افزایش و ارتقای دانش و مهارت صنعت و توجه و نظارت بر اجرای برنامههای آموزشی میتواند راهگشا باشد.
نظری با بیان اینکه نظارت اصناف بر اجرای صحیح برنامههای آموزشی و تهیه و ایجاد فضاهای آموزشی میتواند توسط بخش خصوصی دنبال شود، گفت: کمک در بخش تجهیزات صنعتی و کارگاهی به صورت تجهیز و یا ایجاد فرصت دورههای کارورزی در چاپخانهها و مراکز چاپی معتبر و همفکری و یاری در ایجاد شرایط مطلوب آموزشی میتواند شرایط آموزش در این صنف را ارتقا دهد.
به گفته وی، در شرایط کنونی که اتحادیههای صنفی و بخشهای دولتی در صنعت چاپ به یک توافق و مشارکت خوبی دست پیدا کردهاند، باید با جلسات مشترک و همفکری استادان این رشته در همه مقاطع آموزشی این صنعت برای تجهیز مراکز و یا ایجاد مراکز که مورد حمایت آنهاست اقدام شود. انتخاب مجریان برگزارکننده دورهها و مدرسان، همچنین انتخاب کسانی که علاقه و استعداد ادامه تحصیل و آموزش در این زمینه را دارند، نیز اهمیت دارد، انتخاب درست میتواند در ارتقا این صنعت و رسیدن به آنچه که لازم و شایسته تحول در این صنعت است نقشی اصلی را داشته باشد.
نیاز به تجهیزات واقعی برای تدریس فنی و حرفهای
اکنون هنرستانهای پسرانه فنی و حرفهای شهرهای تهران، اصفهان، قم، مشهد، قزوین و سنندج هنرجو رشته چاپ در شاخه فنی و حرفهای جذب می کنند. سید محمد میرنعمتینیا، مدرس فنی چاپ در هنرستان فنی امام صادق (ع) با بیان اینکه آموزشهای فنی و حرفهای در حوزه چاپ طی سالهای اخیر پیشرفتهایی داشته، اما هنوز فاصله زیادی با استانداردهای روز صنعت چاپ دارد، گفت: از نظر محتوای درسی، تجهیزات کارگاهی و همگامی با تکنولوژیهای نوین، نیاز به بازنگری و بهروزرسانی جدی احساس میشود. بسیاری از سرفصلها قدیمی بوده و متناسب با تغییرات سریع فناوریهای چاپ دیجیتال و بستهبندی نیستند. خوشبختانه با پیگیریهای صورت گرفته، برای سال تحصیلی جدید کتابهای تخصصی پایه دهم اصلاحات زیادی داشتند که در اختیار هنرجویان رشته چاپ قرار میگیرند.
او با طرح چالشهای خود به عنوان یک مدرس رشته چاپ، توضیح داد: مهمترین چالش، کمبود تجهیزات بهروز و کارگاهی است. بسیاری از هنرستانها دستگاهها و ماشینآلات قدیمی دارند که با واقعیت صنعت امروز فاصله دارند. همچنین، نبود کتابهای تخصصی بهروز، محدودیت در دورههای توانمندسازی معلمان، و عدم ارتباط مستمر با صنعت، آموزش را با مشکل مواجه کرده است، البته تعداد بسیار محدودی از هنرستان های فنی حرفه ای توانستند با صنعت ارتباط برقرار کنند.
میرنعمتینیا با بیان اینکه در کنار آن، جذب هنرجو به این رشته نیز به دلیل ناشناخته بودن آن برای دانشآموزان و خانوادهها با دشواری همراه است، ادامه داد: عدم دسترسی به تجهیزات واقعی و بروز برای تمرین مهارتها و آشنایی محدود با نرمافزارها و تکنولوژیهای نوین در چاپ را هم میتوان در زمره مشکلات دانشآموزان عنوان کرد.
او در ادامه به نقش فعالان صنعت چاپ و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی این صنعت برای بهبود وضعیت آموزشهای فنی و حرفهای اشاره کرد و گفت: صنف صنعت چاپ و وزارت ارشاد اسلامی میتوانند در کنار وزارت آموزش و پرورش نقش بهسزایی در تربیت نیروهای متخصص داشته باشند، صنعت چاپ میتواند از طریق تفاهمنامههای آموزشی، کارآموزی یا حتی حمایت از تجهیز هنرستانها، نقش فعالتری ایفا کنند. در این زمینه ایجاد پل ارتباطی میان صنعت و آموزش میتواند منجر به تربیت نیروهای متخصص و آمادهبهکار شود که نیاز صنف چاپ را نیز برطرف میکند.
میرنعمتینیا همچنین بهروزرسانی سرفصلهای آموزشی و نزدیککردن آن به نیازهای واقعی بازار کار و تجهیز هنرستانها با ماشینآلات چاپ دیجیتال، افست، بستهبندی و نرمافزارهای مرتبط را یک ضرورت دانست و یادآور شد: از سوی دیگر برگزاری دورههای بازآموزی برای معلمان با مشارکت صنعت، ایجاد همکاریهای جدی بین صنف چاپ و آموزش و پرورش و معرفی بهتر این رشته به دانشآموزان متوسطه اول و خانوادهها برای انتخاب آگاهانهتر رشته چاپ هم میتواند منجر به بهبود وضعیت برای این حوزه شود.
به گزارش ایبنا، میتوان گفت که تجربه کشورهایی که بر آموزشهای فنی و حرفهای تمرکز کردهاند، نشان میدهد که تشویق افراد به شرکت در دورههای آموزشی فنی و حرفهای یا حضور در هنرستانها، میتواند به تربیت نیروی کار ماهر، افزایش بهرهوری و بهبود کیفیت تولید مجموعههای مختلف کمک کرد.
باید گفت که البته آموزش فنی و حرفهای، فقط به مدارس و هنرستانها ختم نمیشود و فعالان صنعت چاپ باید برای تامین نیروی کار حرفهای به سراغ مراکز علمی و فرهنگی هم بروند و علاوه بر تربیت نیروی کار جدید، قدیمترها را هم با توجه به پیشرفت علم و فناوریهای روز ارتقا دهند. غلامحسین محمدی، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور نیز بهتازگی در یک مصاحبه رسانهای بر این موضوع تاکید کرده که سهم آموزش های مهارتی در ایران پایین تر از میانگین جهانی است و از ایجاد عزم ملی در این سازمان و تعدادی از نهادهای ملی و خصوصی برای بهبود و افزایش آموزش فنی و حرفهای خبر داده است.
اکنون کشورهای مختلف برای ایجاد تحول در توسعه اقتصادی بهعنوان پیشزمینه و اولین گام، نظام آموزش فنی و حرفهای خود را اصلاح کردهاند و سعی در جذب هنرجو کردهاند، بنظر میرسد اکنون که صنعت چاپ به دانشآموختگان ماهر نیاز دارد، سرمایهگذاری در این حوزه میتواند به غنای فعالیت چاپخانهها کمک کند.